Description
Charlotte Perkins Gilman, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kadın hareketinin öncü teorisyenlerinden; feminist, sosyolog, kurgu yazarı, eğitmen ve yayıncı. Özellikle yirminci yüzyılın başlarında kadınların bireysel ve kamusal haklarına dair mücadele etti. Yoksulluk içinde yaşadı. Gençliğinin büyük bölümünü Rhode Island’da geçirdi. Eğitimi oldukça düzensiz ve sınırlıydı. Yirmi dört yaşında evlendi ve anne oldu. Doğumdan kısa bir süre sonra Gilman, bugün doğum sonrası depresyonu olarak teşhis edilebilecek ciddi bir kriz geçirdi. Kadınların ruhsal ve fiziksel sağlığına yönelik tutumları göstermesi açısından, Amerikan feminist edebiyatının önemli ve erken dönem eseri The Yellow Wallpaper öyküsünde Gilman, bu kriz döneminin ruh hâlini dile getirdi. Bir süre tedavi görmüş olsa da buhranlı zamanları sonraları da nüksetti. Tedavi sonrasında eşinden ayrıldı. Bu, 19. yüzyılda nadir görülebilecek bir durumdu. Kimi dergilerde kurgu ve kurgu dışı metinler yazdı ve editörlük yaptı. Kurgu metinleri, feminist ütopya edebiyatının öncüleri olarak kabul edilir. Sosyal reform hareketlerinde aktif rol aldı; emek, etik ve kadının yeri gibi konularda tanınmış bir konuşmacı oldu. Söz konusu metin ve konuşmaları; gündelik yaşamda kadının-erkeğin, cinsellik ve ekonominin rolleri, çocuk yetiştirme, ev idaresi ve diğer ev işleriyle ilgili kabul görmüş uygulamaların kritiği, kadının kamusal hayata daha fazla katılabilmesinin imkânı gibi bir izlekte ilerledi. Kadın Barış Partisi’ni kurdu, ancak dönemin diğer örgütlü hareketlerinde çok az yer aldı. Ölümcül hastalıklar için ötanazinin bir savunucusu olan Gilman, yakalandığı kanser hastalığı için uygulanan tedavilerin etkisiz kalması üzerine aşırı dozda kloroform alarak yaşama veda etti. Gilman’ın bazı metinleri şunlardır: Women and Economics, Concerning Children, The Home, Human Work, What Diantha Did, The Man-Made World, The Crux, Moving the Mountain, His Religion, Our Brains and What Ails Them, Social Ethics, Our Changing Morality ve Gems of Art for the Home and Fireside.
