Bu çevrimiçi seminer dizisinde amacımız, deliliğin tarihsel ve felsefi temellerini incelemektir. Çıkış noktamızı, psikiyatrinin “delilik” gibi yekpare bir kavramla yola çıkıp 19. yüzyılda geçirdiği köklü dönüşüm oluşturuyor. Bu yüzyılda akıl hastanelerinin kurumsal olarak yaygınlaşması, hekimleri hastalıkları sınıflandırmaya ve daha ayrıntılı tanımlar geliştirmeye yöneltti. Bu sayede “delilik” kavramı, yerini daha incelikle tanımlanmış “psikoz” ve “belirti” gibi kavramlara bıraktı. Bu kavramsal dönüşümü gerçekleştirebilmek için psikiyatri, Yeti (Fakülte) Psikolojisi ve Çağrışımcılık gibi felsefi akımları kendi alanına uyarladı. Ancak bu yeni yaklaşımın ağır bir bedeli oldu. Psikiyatri, tıbbi bir disiplin olmak ve nesnel bir dil geliştirmek uğruna, belirtilerin “anlamı”nı ihmal etmeye başladı. Belirtiler artık (bir beyin hasarının basit bir göstergesi olarak) “açıklanacak” bir şeydi, (hastanın öznel deneyimi olarak) “anlaşılacak” bir şey değil. Nitekim psikanalizin doğuşu da tam olarak bu ihmal edilen “anlama” odaklanan bir tepkiydi. İşte 19. yüzyıldan bize miras kalan temel ikilem budur. Psikiyatri, o günden beri nesnel “açıklama” (biyoloji ve beyin odaklı) ile öznel “anlama” (insan deneyimi odaklı) çabaları arasındaki gerilimde var olmaya çalışmaktadır. Bu ikilem, psikiyatriyi tıp dünyasında “ara bir bölge”ye yerleştirir. Günümüzde disiplin, bir yandan nörobilimdeki ilerlemelerden umut ararken bir yandan da bu ezeli ikilemi aşmak için yeni teorik yollar keşfediyor. Seminer serimizin son kısmında da bu yeni teorik yaklaşımların vadettiği çözüm imkânlarını ele alacağız.